Vrijheidsfietsroute Wierden

crashlocatie Messerschmitt 110

Op 24 juli 1944 stortte een Luftwaffe-nachtjager van het type Messerschmitt 110 neer. In deze nacht voerde de Royal Air Force met ruim 600 bommenwerpers een aanval uit op Stuttgart en aangenomen mag worden dat dit toestel werd ingezet om de aanvallers te onderscheppen. De reden waarom dit toestel

neerstortte is onbekend. De tweekoppige bemanning had het vliegtuig tijdig per parachute weten te verlaten, waarbij beiden lichte verwondingen opliepen. Eén van hen kwam vlak bij de crashlocatie neer, de plaats waar zijn collega landde is onbekend. Het toestel stortte neer en brandde geheel uit.

Werkkamp Vossenbos

De eerste bewoners van dit barakkenkamp waren werklozen die n.a.v. het arbeidsverschaffingsbeleid van de Nederlandse regering in der jaren dertig van de 20e eeuw daar te werk werden gesteld t.b.v. de ontginning van het Wierdense veld. In 1940 werden er Nederlanders gelegerd in het kader van de

Nederlandse Arbeids Dienst (NAD), ingesteld door de bezetters. Ook werd het kamp tijdelijk gebruikt om Joodse arbeiders te huisvesten (1942) en Duitse militairen (1945) belast met de verdediging van Wierden. Na de bevrijding kwamen er Franse militairen op doorreis en Canadese soldaten van het

Algonquin Regiment (de bevrijders van Wierden).

Monument Kapitein Lancker

Kapitein Lancker (schuilnaam Evert) was één van de leiders van het regionale verzet. Onder zijn leiding vond de dropping van het Jedburghteam Dudley, met voorraden voor het verzet, plaats op de Piksen.

Hij wist op 11 februari 1945 tijdens een overval van de Duitse Sicherheitsdienst te vluchten, maar werd tijdens een achtervolging op deze plek aan de Monumentweg neergeschoten. Daar hij beslist niet in de handen van de Duitsers wilde vallen benam hij zichzelf daar van het leven.

Gedenksteen Jedburghteam

Het Jedburghteam Dudley, een speciaal opgeleide commando-eenheid, werd in de nacht van 11 op 12 sept 1944 geparachuteerd in de buurtschap de Piksen. Ze landden op de plek gemarkeerd door deze steen.

Het team moest het verzet in Overijssel organiseren, mobiliseren en ondersteunen, sabotage acties organiseren en inlichtingen doorgeven aan de geallieerden.

Op de Loomsweg na huisnummer 6, melkveebedrijf Van Harten, rechtsaf, Flierweg. Einde weg rechtsaf Hexelseweg, tot het bord van de crashlocatie Junkers bommenwerper. Terugfietsen, de Flierweg op, einde weg rechtsaf, route vervolgen richting knp 38.

Crash Junkers bommenwerper

Op 25 mei 1940 kwam op de Hexelseweg een Duitse Junkers Ju-88 bommenwerper neer. De standaard bemanning bestond uit vier personen, maar dit toestel werd slechts door 2 vliegers bemand, zodat aangenomen mag worden dat het niet op een operationele missie was. Het toestel had waarschijnlijk technische

problemen en is door de bemanning per parachute verlaten. De Junkers scheerde onbemand vanuit het oosten tussen de percelen Bekkenhaarsweg 32 en 34 door. Het raakte ten zuiden van de Bekkenhaarszijweg de grond en stuiterde omhoog om uiteindelijk in stukken neer te komen op de Hexelseweg en in de

sloot plus het weiland er naast. De tweekoppige bemanning (namen onbekend) wist zich tijdig per parachute in veiligheid te stellen. Naspeuringen in 2015 leverden nog enkele kleine wrakstukken op.

Crash Wellington bommenwerper

Op 10 augustus 1942 stortte achter Saamsweg 2 een Vickers Wellington Mk III bommenwerper van de Royal Air Force neer. Het toestel kwam terug van een aanval op de Duitse stad Osnabrück. Alleen de navigator wist op tijd per parachute te springen en werd krijgsgevangen gemaakt. Eén bemanningslid

sprong te laat en werd levenloos op enige afstand van het wrak gevonden. De lichamen van de andere drie bemanningsleden werden in het wrak aangetroffen. De vier gesneuvelde vliegers werden begraven op 12 augustus 1942 op de Begraafplaats aan de Appelhofstraat in Wierden.

Schietbaan Wierden

In 1939 was deze baan bedoeld als oefenbaan voor burgerwachten, die in tijden van nood de politie konden versterken. De Duitsers gebruikten de schietbaan tijdens WO II als oefenbaan. In 1945 is de baan zwaar beschadigd, weer hersteld en tot 1969 gebruikt door de rijkspolitie.

In juni 2017 is de schietbaan in oude luister hersteld na een ingrijpende restauratie en als monument heropend. De iets verderop gelegen Schietbaanweg is hier naar genoemd.

De kersttrein van Wierden

De bevrijding van Wierden April 1945 - Door de ogen van W. van Wulfften - Palthe.

Zondag 8 april 1945 Drie dagen geleden vierden we nog feest: Almelo was bevrijd! Maar van dat optimisme is nu niets meer over… We schuilen al dagen in de kelder omdat de bommen ons om de oren vliegen.

Er komen steeds meer mensen bij en het eten begint op te raken. Wanneer wordt Wierden eindelijk bevrijd? Donderdagnacht schrokken we plotseling wakker van een zware explosie; de grond dreunde en de ruiten trilden. We verhuisden meteen naar onze kelder om veilig onderkomen te zoeken.

De volgende ochtend werd duidelijk hoe het ervoor stond: Wierden stikte van de Duitsers en niemand mocht meer het dorp in… De hele dag bleven we in de kelder en er waren flink wat momenten dat we snakten naar frisse lucht. Zo nu en dan waagden we ons even buiten. De kanonschoten en het

geweergeschut waren goed hoorbaar, maar gelukkig alleen in de verte. Om tien uur ’s avonds brak opnieuw de hel los. Plotseling hoorden we het oorverdovend lawaai van laagvliegende vliegtuigen. Niet veel later klonk het angstaanjagende geluid van zwaar geschut en het neerkomen van meerdere granaten.

Opnieuw vluchtten we allemaal de kelder in, met zo’n 21 mensen in totaal. Her en der legden we matrassen neer en we probeerden het ons zo makkelijk mogelijk te maken. De jongeren speelden een kwartetspel en de allerkleinsten vielen wonderbaarlijk genoeg in slaap. De volgende ochtend om zes uur

hield het vuren voor langere tijd op. Buiten zagen we mensen bepakt en bezakt voorbijtrekken, op zoek naar een veilig onderkomen. Een gezin met zes kinderen klopte bij ons aan voor onderdak, maar de kelder was al overvol. Als alternatief bereidden we een slaapplaats voor ze in de garage.

Ondertussen begonnen we ons steeds meer zorgen te maken over onze voedselvoorraad, die steeds kleiner werd. Het zou niet lang duren en dan was er niet genoeg meer voor ons allen. Ook zaterdagnacht deden we wederom geen oog dicht door het vreselijke geluid van mitrailleurvuur en ronkende vliegtuigen.

Af en toe dommelden we toch even in, want we waren allemaal erg vermoeid. Vandaag kwam er nog een familie aan de deur, maar we hebben ze gevraagd eerst verderop te kijken omdat we ondertussen al met dertig mensen zijn. We hebben vandaag kleine porties stamppot uitgedeeld en geprobeerd wat slaap in

te halen. Vanavond nam het geluid van de schoten echter weer toe en raasden de vliegtuigen over ons heen. We moesten ons allemaal in de overvolle kelder samenpakken. Toen we vannacht heel even buiten durfden te kijken, zagen we op verschillende plekken huizen in brand staan. Wat een droevige aanblik

Maandag 9 april 1945 Het is feest vandaag! Om halfzeven bereikte ons het verlossende nieuws dat de Duitsers zijn verjaagd en dat de geallieerden Wierden hebben vrijgegeven. We hebben vreselijke dagen achter de rug, maar nu kunnen we dan eindelijk onze vrijheid vieren. Lang leve Wierden!

Joods monument

Dit monument herdenkt negen Joodse inwoners van Wierden die zijn vermoord tijdens de Holocaust. Tekst op het monument:

ZIJ DIE GELIEFD EN BEMIND WAREN TIJDENS HUN LEVEN ZIJN OOK IN DE DOOD NIET GESCHEIDEN.

TER NAGEDACHTENIS AAN DE JOODSE INWONERS VAN WIERDEN DIE DOOR DE BEZETTERS IN DE JAREN

1940-1945 WERDEN OMGEBRACHT.

SIMON BERTUS DE HAAS HELENA DE HAAS-DE BRUIN LION DE HAAS CAROLINA DE HAAS-POLAK JOSEPH LEESER JOHANNA LEESER-KEIZER ADOLF MINDUS MOZES PAGRACH REINTJE PAGRACH-HARTOG