Schaddenspoor Zuid

Let op: direct na knooppunt 38 gaat u linksaf, de Boekelosestraat op. Na het spoor, langs het 'Zouthuisje' gaat u de eerste weg links (straat: Boekelose Stoomblekerij) voor Station Boekelo/Stoom Blekerij. Na dit beschouwd te hebben, gaat u terug naar de Boekelosestraat, en daar linksaf, richting 35.

Zouthuisje

Deze zouttoren markeert de stop bij het station van Museum Buurtspoorweg in Boekelo. Zouttorens werden vanaf de19e eeuw - toen er bij toeval zout werd gevonden in de bodem - gebruikt om het mineraal uit de bodem op te pompen.

Station Boekelo

Het is even zoeken naar het oude stationsgebouw, aangezien het perron waar de stoomtrein een paar dagen per jaar langs tuft niet het oorspronkelijke station is. Iets verderop aan de overkant zie je een wit huis met een patroon van rood-zwart gekleurde dakpannen, dát is het oude station Boekelo.

Boekelose Stoomblekerij

Dit monumentale pand met zijn negentiende-eeuwse gevels en de schoorsteen, maakte deel uit van een omvangrijk complex dat werd gebruikt in de befaamde Twentse textielindustrie. Hier werd het katoen gebleekt dat door Van Heek & Co verder werd verwerkt.

Wooncomplex Het Teesinkbos

Vanuit hartje Boekelo is het maar een klein stukje naar bungalowpark Teesinkbos. Deze wijk met 69 patiowoningen heeft een rijke historie: van onontgonnen bos met eendenkooi, tot landgoed van de familie van Heek, naar de bijzondere woonwijk die er nu staat.

Voor het vervolg van de route: ga op dit punt in zuidelijke richting naar knooppunt 36 via de Broekmaatweg. Hierna kunt u de knooppuntbeschrijving gebruiken.

Landgoed Zonnebeek

Tussen het Rutbeek en de Usseleres bevindt zich landgoed Zonnebeek, een uitgestrekt natuurgebied met natte heide en een ecologische verbinding met het ’t Waarrecht en het Buurserzand. Het witte landhuis dat in het oog springt is Huize Zonnebeek: voormalig woonhuis van Bernard van Heek.

Leppinkpaal

Deze paal van Bentheimer zandsteen is een Markesteen of grenssteen en bovendien een Rijksmonument. Dit soort palen markeerden de grenzen van een Marke; een bestuursvorm voor het gemeenschappelijk gebruik van woeste grond die al uit de middeleeuwen stamt.

Kattenstaartpaal

Het is een lange beschrijving: ’driekante paal staande bij het Buurser Kluineveen genaamd Kattenstaartpaal’ genoemd in het proces-verbaal der grensbepaling van Haaksbergen (1825) en Lonneker (1826). Sinds 1934 is dit het grenspunt tussen de gemeenten Haaksbergen en Enschede.

Villa Jordaan

Het wordt wel het meest markante pand van Haaksbergen genoemd, de “Villa Jordaan’’. De geschiedenis van de villa gaat terug tot 1886, toen architect Gerrit Beltman het ontwerp maakte voor een deftig herenhuis voor textielfabrikant Derk B.H. Jordaan.

Museum Buurtspoorweg

De geschiedenis van het lokaalspoorwegnetwerk in Twente is verweven met die van de textielindustrie, die voor ongekende welvaart heeft gezorgd in de regio. Deze historie en alles wat daarmee samenhangt, van de opkomst en ondergang van het lokaalspoor komt tot leven in Museum Buurtspoorweg.

Station Haaksbergen

Station Haaksbergen stamt uit 1884. De komst van de spoorlijn in Haaksbergen is mede te danken aan de directies van Jordaan en Ten Hoopen, textielfabrikanten uit Haaksbergen. Het gebouw is van het type GOLS groot, een van de drie soorten stationsgebouwen die de spoorweg bouwde.

Stalen voetbrug uit 1888

Deze stalen brug over het spoor brengt je veilig over het spoor. De brug is gebouwd in 1888 en komt uit Geldermalsen, waar hij tot in 2012 dienst deed. Hij voldeed echter niet meer aan de eisen van deze tijd en eigenaar ProRail verkocht een deel van de brug aan de Museum Buurtspoorweg.

Fabriek Odink en Koenderink

Aan de Paralelweg ligt het voormalige fabrieksterrein van Odink & Koenderink. Een bedrijf met een lange geschiedenis in het dorp. In 1920 besloten Derk Odink en Gerrit Koenderink samen een onderneming in elektrotechniek op te zetten, ze produceerden schakelkasten, onder andere voor de spoorwegen.

Landbouwvereniging Haaksbergen

In Haaksbergen werd in 1913 de Coöperatieve Landbouwvereeniging (C.L.V.) opgericht. In 1915 bouwde ze op het terrein kop Parallelweg in Haaksbergen een pakhuis. Hier werd veevoer aan en afgeleverd voor de landbouw. Voor de opkomst van de spoorlijn was dit agrarisch gebied.

Spoorviaduct over N18

In hetzelfde jaar dat het 50 jarig jubileum van de MSB gevierd werd was dit viaduct volop in aanbouw. De rijksweg van Enschede naar Zevenaar werd aangelegd om het doorstromende verkeer buiten de dorpskernen om te leiden in plaats van er dwars doorheen.

Halte Zoutindustrie

De enige halte tussen de stations Haaksbergen en Boekelo is Zoutindustrie. Middenin het Twentse landschap bevindt zich ineens een perron, op het bord alleen de naam Zoutindustrie. De rust van nu verraadt niets van de vroegere bedrijvigheid; begin twintigste eeuw was het hier een drukte van belang.

Spoorbrug over Hagmolenbeek

Deze brug met 4,0 m spanwijdte gaat over de Hagmolenbeek, niet ver bij de N18 vandaan. De beek is vernoemd naar de oude molen bij Bentelo maar ontspringt bij Ahaus in Duitsland om via het witte veen langs Haaksbergen, Beckum en Bentelo te stromen, om uiteindelijk uit te monden in het Twentekanaal.

Stomend vrachtverkeer

De lijn Winterswijk-Hengelo werd in 1884 geopend. Meer dan een jaar later werd het traject Boekelo-Enschede geopend, deze zijtak liep vanaf station Boekelo naar station Enschede-Noord. Langs de spoorlijn vestigde zich veel industrie, je fabriek langs het spoor neerzetten was immers erg handig.

Kon. Zoutindustrie Boekelo

In Boekelo stond ooit de grootste zoutfabriek van Nederland, de Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie. Die werd opgericht in 1918, zeven jaar nadat in 1911 door geologen steenzout werd gevonden in de bodemlagen.

Telegraafverbinding langs lijn

Langs het Schaddenspoor, vanaf zoutindustrie tot Boekelo, zie je telegraafpalen langs de spoorlijn staan. De telegraaf werd gebruikt om te communiceren op afstand, elektrische stroom werd door een kabel gestuurd en in een bepaald patroon onderbroken, waardoor boodschappen konden worden overgebracht.