navigatie overslaan

Hamalandroute

De route volgt de sporen van een Germaans volk uit de 3e eeuw door het Hamaland. Hij loopt door de mooiste delen van dit oude Saksische gewest aan weerszijden van de Nederlands-Duitse grens naar de mooiste plaatsen van het Münsterland, de Achterhoek en Twente. Een echte belevenistocht!

  • afstand 259 km

Startpunt

TOP Lankheet, Scholtenhagenweg 46, Haaksbergen

  1. Oostendorper Watermolen

    Oostendorper Watermolen

    Bezoek deze prachtige dubbele waterradmolen aan de Buursebeek, waarvan de geschiedenis begint in 1548. Tot 1600 lag, even stroomafwaarts bij de Veddersbrug, een molen die verwoest werd. In 1633 kreeg Willem Ripperda tot Weldam toestemming de Oostendorper molen te bouwen op de huidige locatie.

  2. Harrevelderschans

    Harrevelderschans

    De Haaksberger schans is aangelegd in de Tachtigjarige Oorlog aan de toenmalige handelsweg naar Duitsland, langs de Buurserbeek. Strategisch was dat een goede plek. De schans maakte geen onderdeel uit van een verdedigingslinie met meerdere schansen.

  3. Haarmühle

    Haarmühle

    De Haarmühle is een watermolen aan de Alstätter Aa die aan de Nederlandse kant verder stroomt als Buurserbeek (verderop Schipbeek). In 1188 stond hier al een Haremole. De huidige molen is gebouwd in 1619. Sinds begin twintigste eeuw wordt de Haarmühle gepacht door de familie Brüggemann.

  4. Pfarrkirche St. Martinus

    Sint-Martinuskerk

    In 1188 wordt de parochie voor het eerst genoemd. De van zandsteen opgtrokken, gotische hallenkerk bezit een zadeldaktoren met karakteristieke trapgevels en wordt bekroond met een dakruiter. De trapgevels en in zandsteen gemetselde wijzerplaat uit

    1520 duiden op een latere vernieuwing van de toren na een zware brand.

  5. Schloss Ahaus

    Kasteel Ahaus

    in 1406 werd een op deze plek eerder gelegen kasteel aangekocht door prinsbisschop van Münster, graaf Otto IV van Hoya. In de periode van 1688-1695 werd het kasteel vervangen naar het huidige kasteel door F.C. van Plettenberg. Kort voor de Tweede Wereldoorlog was in het kasteel de

    tabakbewerkingsfabriek van de firma Oldenkott gevestigd. in 1945 brandde het geheel af door een bomaanval. Na de oorlog werd het op last van de overheid zorgvuldig opnieuw opgebouwd.

  6. St. Margareta

    St. Margareta

    Van buitenaf, met bijna geen versiering of structuur, volledig romaans dubbelklooster uit de twaalfde eeuw. Later werd het een puur nonnenklooster en vanaf de 16de eeuw een vrouwenklooster.

  7. Torhaus Hunnenporte

    Torhaus Hunnenporte

    De zogenaamde Hunnenporte vormt de noordelijke toegang tot het kloosterdistrict. Vroeger werd het gehele kloosterterrein gekenmerkt door smalle gebouwen, die toegankelijk waren via een poortgebouw. Een tweede, niet langer bewaard gebleven poortgebouw ligt vermoedelijk ten zuidwesten van de kerk aan

    de Stiftstrasse. De Asbeck Hunnenporte dateert uit de Dertigjarige Oorlog. Een inscriptie op het zandstenen frame boven de poort dateert het gebouw uit het jaar 1630. De poort dankt zijn naam aan de hondenkennels die in de directe omgeving stonden.

  8. Stiftsmühle Asbeck

    Stiftsmühle Asbeck

    Molengebouw uit 1653. Dit gebouw behoorde toe aan het voormalige vrouwenklooster Asbeck . In 2019 is de stuw vernieuwd met geld van de gemeente Legden en is het molengebied heringericht door architect Helmut Schiermann.

  9. St Brigida

    St Brigida

    Parochiekerk, gebouwd in laatromaanse stijl. Opgravingen tijdens de kerkrenovatie in 1976 hebben echter aangetoond dat voor de huidige kerk, die door brand werd verwoest, een stenen hallenkerk met één schip moet hebben gestaan. De uitdagende verdedigingstoren, waarop de kerk leunde, die tot 1905

    bewaard is gebleven, komt mogelijk uit die vroege periode. Het huidige laatromaanse schip dateert uit de eerste helft van de 13e eeuw. Hallenkerk met drie beuken, waarbij de lage zijbeuken de fun Iedereen die binnenkomt, is verrast door de prachtige harmonie van dit architectonische meesterwerk.

  10. Wasserschloss Haus Egelborg

    Wasserschloss Haus Egelborg

    Haus Egelborg werd voor het eerst genoemd in een document in 1389. Het slot was van de 14e tot de 17e eeuw eigendom van de familie von Billerbeck. Daarna ging het naar de Barons von Oer, die het nu nog steeds bezitten. Het oudste nog bestaande gebouw is de noordvleugel. Het werd gebouwd in 1559 met

    een achthoekige trappentoren in de stijl van de Hollandse Renaissance. De oude westvleugel werd in 1710 afgebroken en vervangen door het barokke gebouw dat nog steeds bestaat. Het vakwerkhuis werd gebouwd in 1767. Het woon- en stalgebouw ten zuiden van de gracht werd gebouwd in 1832.

    De gehele voorburcht werd in 1866 in neogotische stijl vernieuwd.

  11. Westfälisches Glockenmuseum

    Westfälisches Glockenmuseum

    Gescher staat bekend om zijn klokken. Al meer dan 300 jaar worden hier klokken gegoten. In het Westfálisches Glockenmuseum kun je zeldzame kerkklokken bewonderen. Ook kun je hier een echte klokkengieterij bezoeken.

  12. Wasserschloss Velen

    Wasserschloss Velen

    Sinds 1221 is het kasteel in handen van de baronnen van Velen, tegenwoordig familie Landsberg-Velen. Het kasteel van Velen zoals je het vandaag kunt zien, werd grotendeels ontworpen tussen de 17e en 19e eeuw door beroemde bouwers uit hun tijd. Een verwoestende brand in 1931 werd gevolgd door de

    volledige wederopbouw van het kasteel volgens de oorspronkelijke plannen. Alleen het interieur is veranderd.

  13. Sendeturm Melchenberg

    Sendeturm Melchenberg

    Door de fantastische ligging op 162 m boven zeeniveau, heb je een prachtig uitzicht over Reken tot aan het Ruhrgebied en Münster. Deze zendmast voor mobiele communicatie is één van de weinige torens met een uitkijkplatvorm.

  14. Düwelstene

    Düwelstene

    Dit is een stenen graf van ruim 4000 jaar geleden. Oorspronkelijk was het graf 21 meter lang en 1,70 breed. Het werd gebruikt als collectief graf.

  15. Wasserschloss Raesfeld

    Wasserschloss Raesfeld

    De geschiedenis van kasteel Raesfeld gaat terug tot het begin van de 12e eeuw. Het was eigendom van de familie von Raesfeld en kwam aan het einde van de 16e eeuw in het bezit van de familie von Velen. De keizerlijke graaf Alexander II van Velen liet in 1643 het kasteel uitbreiden tot een woonpaleis

    in renaissancestijl . In de eerste helft van de 18e eeuw stierf de familie von Velen zu Raesfeld uit. Het kasteel werd slechts onregelmatig bewoond en raakte geleidelijk in verval.

  16. Pröbstingsee

    Pröbstingsee

    De Pröbstingsee is een kunstmatig meer aangelegd in de jaren 70 als recreatiegebied.

  17. Haus Pröbsting

    Haus Pröbsting

    In 1221 werd het huis voor het eerst genoemd als landhuis. Huis Pröbsting stond op zijn eigen eiland, gescheiden van de voorburcht met zijn poort. In 1345 kreeg Goswin von Gemen toestemming om het huis te versterken. Sommige delen van dit middeleeuwse gebouw, zoals het metselwerk tot twee meter dik,

    zijn nog te zien in het zuiden van het huidige herenhuis. Het gebouw had toen een kleine en grote hal met twee verdiepingen en een kelder. Haus Pröbsting is het oudste seculiere bakstenen gebouw in het Münsterland.

  18. Johanneskirche

    Johanneskirche

    Na de sloop van het oude gebouw in 1824 werd de nu bestaande Evangelische Kapel gebouwd met de actieve steun van Frh. Mulert. De eerste steen werd gelegd op 8 mei 1824. De kerk werd ingehuldigd op 11 augustus 1825. Het is een klein klassiek hallengebouw met Nederlandse invloeden.

    De eenvoudige, eigentijdse inrichting is behouden. In 1984 werd de kerk opgenomen in de monumentenlijst van de gemeente Südlohn.

  19. Burg Oeding

    Burg Oeding

    De toren uit de tweede helft van de 15e eeuw en het behouden gewelf van de burcht zijn de laatste resten van de voormalige burcht Oeding, die uit het jaar 1371/72 stamt. Ook nu staat het wapen van de gemeente nog op de toren van de burcht en is de toren nog steeds een symbool van Oeding

    en zijn eeuwenoude geschiedenis.

  20. Watermolen Berenschot

    Watermolen Berenschot

    De molen werd gebouwd in 1652 door de heer Adriaen van Eerde tot Pleckepol. Hij bouwde 2 molens: een korenmolen en aan de andere kant van de beek een oliemolen. Tevens een molenaarswoning. In 1848 is om onbekende oorzaak de Oliemolen ingestort.

  21. Den Helder Molen

    Den Helder Molen

    Een voormalige dubbele onderslag koren- en olie watermolen. De korenmolen werd gebruikt voor het malen van rogge, haver en tarwe. De oliemolen sloeg olie uit lijnzaad, raapzaad, koolzaad en huttentut. De molens werden hernoemd naar molenaar Hendrik Jan Helder,

    die eigenaar was van beide molens tussen 1860 en 1893.

  22. Slingeplas

    Slingeplas

    De Slingeplas is een recreatieplas welke is ontstaan uit een zandwinput eind jaren 80. Door een dijk is deze plas gescheiden van de Slinge. Het recreatiegebied is onderdeel van Nationaal Landschap Winterswijk.

  23. Erve Kots

    Erve Kots Openluchtmuseum

    Als je het openluchtmuseum van Erve Kots betreedt, neem je een grote stap terug in de tijd. Hier kun je aan den lijve ondervinden hoe de boer hier woonde en werkte, inclusief vee en familie. Ga mee op een reis naar het verleden en geniet van de verhalen over het vorige leven.

  24. Stadsmuseum Groenlo

    Stadsmuseum Groenlo

    In het Stadsmuseum Groenlo staat de 80-jarige oorlog centraal. Deze oorlog heeft een grote invloed gehad op onze vestingstad Grol. Meerdere belegeringen en de daarop volgende versterkingen van de vestingwerken veranderden Grol in één van de sterkste vestingsteden van de 17e eeuwse Nederlanden.

  25. Oude Calixtuskerk

    Oude Calixtuskerk

    In het jaar 1234 werd de al bestaande kerk opgetrokken in tufsteen. Sinds 1371 werd de kerk verrijkt met een toren. Daarna in de vijftiende eeuw werd de kerk verbouwd tot zoals zij er nu uit ziet. De Romaanse doopvont dateert nog uit de tijd van het tufstenen kerkje van 1234.

  26. De Olliemölle

    De Olliemölle

    De molens behoorden vroeger tot de goederen van de Heerlijkheid van Borculo. Deze twee afzonderlijke watermolens deden dienst als (de kleinste) oliemolen en sinds 1920 in een korenmolen. De andere als koren en pelmolen.

  27. Huis Westerflier

    Huis Westerflier

    Huis Westerflier maakt deel uit van het Landgoed Nijenhuis en ligt ten westen van Diepenheim. Het is ca. 300 hectare. De buitenplaats Westerflier is een rechthoekig landhuis uit 1729 zonder torens, slechts één bouwhuis en een simpel landschapspark. Het is particulier bezit en niet te bezichtigen.

  28. Landgoed Warmelo

    Kasteel Warmelo

    Middeleeuws Kasteel uit 1339 aan de rand van Diepenheim met opengestelde tuinen die absoluut een bezoek waard zijn. In het verleden heeft Prinses Armgard, de moeder van Prins Bernhard, hier gewoond.

    Topkunstenaars uit verschillende landen maken elk jaar opnieuw verbazingwekkende zandsculpturen in de Engelse tuin rondom kasteel Warmelo.

  29. Watermolen Den Haller

    Watermolen Den Haller

    Al in de 12e eeuw wordt de watermolen van Diepenheim genoemd. Deze watermolen is, na de Bisschopsmolen in Maastricht, de oudste nog werkende watermolen in Nederland. De boerderij naast de molen is in 1680 gebouwd. Het was de woning van de molenaar, maar zoals vaker gebeurde, werd de wachtende boeren

    (‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’) er een borrel geschonken. Nu bevindt zich een restaurant in de voormalige boerderij.

  30. Kasteel Nijenhuis

    Kasteel Nijenhuis

    Kasteel Nijenhuis dateert al uit de 17de eeuw en is sinds 1799 altijd al in bezit geweest van de familie Schimmelpenninck.

  31. Kasteel Diepenheim

    Kasteel Huis te Diepenheim

    Kasteel Huis te Diepenheim is het oudste Kasteel van Diepenheim. Het huis werd in 1648 gebouwd door Berent Bentinck. Sinds 1925 is het huis eigendom van Baron de Vos van Steenwijk en zijn familie. De tuinen van het landgoed hebben een oppervlakte van 180 ha en zijn vrij toegankelijk voor wandelaars.

  32. Molen van Buursink

    Molen van Buursink

    Ongetwijfeld heb je de wieken al gezien vanaf de Markeloseberg. In het jaar 1991 is de molen grondig gerestaureerd. De Hoop, gebouwd in 1836, was destijds een zeer moderne achtkanter. Bij dit type molen hoeft de molenaar niet meer de hele molen op de wind te richten,

    maar alleen de kop met daaraan de wieken. De molen is te bezichtigen tijdens openingstijden. In het winkeltje kun je meel, andere graanproducten, diervoeders en tuinbenodigdheden kopen.

  33. Tichelmuseum Rohaan Markelo

    Tichelmuseum

    De vele diepe kuilen op de Herikerberg zijn ontstaan door het weggraven van leem/klei voor de vroegere steen- en pannenbakkerijen aan de Goorseweg. Bij deze opgravingen zijn veel voorwerpen uit de prehistorie gevonden: o.a. beenderen van walvissen, haaientanden en versteende vruchten.

    Deze vondsten zijn nu te bezichtigen in de toren van de kerk in Markelo. In het museum ontdek je de rijke historie van de leemverwerkende industrie.

    Openingstijden

    Apr t/m okt, ma t/m za 10.00 tot 16.00 uur. Nov t/m maart , wo en vr 12.00 - 16.00 uur.

  34. Goors Historisch Museum

    Goors Historisch Museum

    In het voormalige waterstaatstation zit nu een museum waar men in de oudheidkamer een beeld kan krijgen van de rol die Goor vroeger gespeeld heeft in de textielindustrie in Twente.

  35. Kasteel Weldam

    Kasteel Weldam

    Weldam is één van de grotere landgoederen van Oost- Nederland. Het eeuwenoude landgoed, met het kasteel en tuinen als middelpunt, bestaat uit bossen, akkers, weilanden, beken, karakteristieke lanen, monumentale huizen en boerderijen.

    Aan de luiken, geschilderd in de kleuren zwart en geel herken je de gebouwen die onderdeel zijn van het landgoed. De tuinen met onder meer een doolhof zijn toegankelijk voor publiek. Het kasteel is niet te bezichtigen.

  36. Havezate Wegdam

    Havezate Wegdam

    Havezate Wegdam is in zijn huidige vorm gebouwd in het midden van de 18e eeuw en behoort tot de bezittingen van het Weldam. Tot 1896 is de havezate bewoond geweest door de familie van Coeverden. Het huis is niet voor publiek toegankelijk en betreden van het voorplein is verboden.

  37. HH Petrus en Paulus Kerk

    HH Paulus en Petrus Kerk

    De parochie Wegdam werd in 1855 opgericht en de huidige parochiekerk is in 1954 in gebruik genomen.

    De architect heeft hierbij gekozen voor een gebouw dat verwijst naar het verleden door zijn Romaanse hoofdvormen en verstilde soberheid. Tegelijkertijd drukt het de zelfbewuste drang tot overleven

    uit van een parochiegemeenschap die deze kerk beschouwt als symbool van een toekomst die we alleen samen vorm kunnen geven, ook nu de parochie Wegdam onderdeel is van de nieuwe parochie van de Heilige Geest.

  38. Onze Lieve Vrouwekerk Bentelo

    Onze Lieve Vrouwekerk Bentelo

    In 1954 is deze kerk gebouwd naar ontwerp van Jan van Dongen. Het is een neoromaanse driebeukige basilicale kerk met een vrijstaande toren. De glas-in-lood-ramen zijn gerealiseerd door Jan Schoenaker, beeldend kunstenaar.

  39. Oude Blasiuskerk Delden

    Oude Blasiuskerk Delden

    De kerk, die voor het eerst vermeld werd in 1118, was voor de Reformatie gewijd aan de heilige Blasius. Het grootste deel van kerk stamt uit de 15e en begin 16e eeuw. Na de bouw van het zuiderzijschip volgde in 1464 de bouw van het zuiderzijkoor.

    De zandstenen toren, waarvan de bouw werd begonnen in 1516, is nooit voltooid. In 1583 brandden kerk en toren af, waarbij vermoedelijk enkele gewelven zijn ingestort. Na de reformatie werd de kerk in 1602 door Prins Maurits aan de protestanten toegewezen.

  40. Zoutmuseum Delden

    Zoutmuseum Delden

    Het Zoutmuseum staat in het centrum van Delden, waar in 1886 in de tuinen van kasteel Twickel zout in de bodem werd aangetroffen. Het museum vertelt het complete verhaal over zout in al zijn facetten. Daarbij gaat het niet alleen over de geschiedenis van Twickel, Boekelo en Hengelo,

    maar vooral ook om de periodes veel verder terug in de tijd en om plaatsen wereldwijd. Zout is een wereldgeschiedenis!

  41. Kasteel Twickel

    Kasteel Twickel

    Landgoed Twickel is een particulier beheerd landgoed, 4.400 hectare groot, bestaande uit bossen, natuurgebieden en landbouwgronden. Kenmerkend zijn het centraal gelegen kasteel met haar befaamde tuinen, de traditionele boerenerven en het afwisselende coulisselandschap. Voor velen is Twickel een

    plek om de dagelijkse beslommeringen te vergeten, tot rust te komen, of juist op verkenning te gaan. Niet te missen is natuurlijk het impostante kasteel. De oorsprong van het huis en zijn bewoners gaat terug naar 1347. In dat jaar kocht Herman van Twickelo het ‘Huis to Eysinc’ dat al snel de naam

    Twickel kreeg. Twickel is nooit verkocht: het vererfde van vader op zoon of op dochter. De laatste eigenaresse, Marie barones van Heeckeren van Wassenaer, bracht de buitenplaats in 1953 onder in de Stichting Twickel. Naar haar wens wordt het kasteel nog steeds bewoond.

  42. Zouthuisje

    Zouthuisje

    Een zouttoren is een inrichting om zout uit de ondergrond te halen. De ontdekking van het steenzout was eigenlijk toevallig, aangezien men in de regio boorde voor een nieuwe waterput. Dit gebeurde in 1887 in Twickel (Overijssel). Het moet een bijzondere vondst geweest zijn in die tijd.

  43. Wereldberoemde Military

    Wereldberoemde Military

    Van over de hele wereld komen paarden en hun ruiters en wel 60.000 bezoekers jaarlijks naar Boekelo. De Crosscountry is één van de beste ter wereld. In de verte kunt u een paar hindernissen zien staan waarover de paarden springen. Ook kunt u de dressuur- en springbak zien liggen.

  44. Landgoed Zonnebeek

    Landgoed Zonnebeek

    Landhuis gebouwd in 1906 in opdracht van J.B. van Heek en zijn vrouw E. Ewing. Het huis is ontworpen door A.G. Beltman en is geïnspireerd op het huis van de grootmoeder van mevrouw Ewing uit Amerika.

    Het huis heeft een middenrisaliet met een balkon gedragen door zuilen dat erg lijkt op Amerikaanse planterswoningen.

  45. De Bommelas

    Twents 'Los Hoes'

    Dit originele, Twents 'Los hoes' is omstreeks 1850 gebouwd. Dieren en mensen leefden in één ruimte. De laatste bewoner ging graag aan de boemel (feesten) en stond bekend als schelm (dondersteen), 'oas' in het Twents. Dat leverde hem de bijnaam 'bommel-oas' op.

  46. Museum Buurtspoorweg

    Museum Buurtspoorweg

    Vanaf het moment dat u een kaartje koopt stapt u in een stukje spoorweggeschiedenis om te bewonderen én te beleven. Niet alleen reist u als bezoeker met onze historische stoomlocomotieven en rijtuigen tussen onze museumlocaties in Haaksbergen en Boekelo, ook rond onze museumlocaties is veel te zien

  47. Hilgenbergkapelle in Stadtlohn

    Hilgenbergkapelle in Stadtlohn

    Al in de late bronstijd of vroege ijzertijd werd de plaats van de kapel gebruikt als een plek waar men de doden cremeerde, hetgeen doet vermoeden dat de Hilgenberg (= heilige berg) al zeer vroeg een religieuze betekenis kende. De eerste schriftelijke vermelding dateert uit het jaar 1525.

    Het wapen van Frederik Christiaan van Plettenberg, die de kapel in 1695 liet herbouwen, bevindt zich tussen de twee vensters in het midden van de gevelmuur. Meldingen van wonderbaarlijke genezingen in de jaren 1739-1749 deden de toestroom van pelgrims naar de kapel met een Mariabeeld uit de 15e eeuw

    snel groeien. In de nacht van 13 op 14 september 1886 werd het miraculeuze Mariabeeld uit de kapel gestolen. Hiermee kwam een voorlopige einde aan de bedevaart. Om de Maria-verering weer te bevorderen schonk bisschop Michael Keller van Münster in 1954 een nieuw genadebeeld in permanente bruikleen.

    Deze zogenaamde Raesfelder Madonna betreft een tronende Maria met Kind uit de 15e eeuw en wordt ook tegenwoordig door talrijke pelgrims bezocht.

  48. Turmwindmühle Menke

    Turmwindmühle Menke

    De molen werd gebouwd door de gebroeders Siebing en B. Arntzen in 1812. In 1865 werd de molen met de molenaarswoning gekocht door J.B. Menke. De molen is sinds 1985 een monumentaal pand. Na het overlijden van de laatste molenaar, Bernhard Menke (1989), was er geen productie meer.

  49. St. Vitus Kirche

    St. Vitus Kirche

    In 1231 bouwde bisschop Ludolf von Münster de kapel op tot parochiekerk voor het zuidwestelijke deel van de moederparochie, die als nieuwe parochie werd opgericht. St. Vitus werd benoemd tot beschermheer van de parochie . De huidige Sint-Vituskerk is een laatgotische hallenkerk .

    Het noordportaal werd gebouwd in 1507. Delen van de kerk zijn veel ouder. In 1936 werd een juk aan de kerk toegevoegd , de laatromaanse toren werd afgebroken en vervangen door een nieuwe toren.

  50. Burcht Gemen

    Burcht Gemen

    De burcht wordt voor het eerst in het jaar 1274 genoemd. Het is laten bouwen door de edele heren van Gemen. Het kasteel was het centrum van de heerschappij van Gemen en het complex staat op twee eilanden.