TWENTS BLOKJE OM - SMOKKELROUTE
Wandelen in de voetsporen van smokkelaars: dat doe je in het oosten van Twente. Terwijl je door een landschap met weilanden, woeste gronden, bossen en beken wandelt, kom je langs oude ‘commiezenhutten’, zoals die aan de Vrijdijk. Vanuit deze hutten speurde de ‘commies’ de omgeving af.
Startpunt
Startpunt: Denekamp, Oldenzaalsestraat 39, Denekamp. Volg de wit-paarse met Smokkelroute bewegwijzering.
-
TOP Denekamp
-
Natura Docet Wonderryck Twente
Natura Docet Wonderryck Twente
Verwondering over al het mooie dat de natuur te bieden heeft is de boodschap van Natura Docet Wonderryck Twente. Maar, soms kom je ook even met beide voeten op de grond
-
Sint-Nicolaaskerk Denekamp
Sint Nicolaaskerk
De St. Nicolaaskerk van Denekamp heeft een rijke historie. In het register van kerkelijke tienden uit het jaar 1276 komt Denekamp voor het eerst voor als een zelfstandige parochie. Het eerste kerkje was een bescheiden ruimte van 10x10 m. Midden 14e eeuw werd de kerk aan de westkant uitgebreid,
terwijl in het begin van de 15e eeuw de toren is gerealiseerd. Het geheel is gebouwd van Bentheimer zandsteen. In 1810 is de kerk weer aanmerkelijk vergroot, door er een kruiskerk van te maken. Ruim honderd jaar later besloot men opnieuw tot een uitbreiding.
-
Wandelknooppunt T70
-
Huis Singraven
Landgoed Singraven
In het jaar 1381 stond het Singraven bekend als de agrarische boerenhofstede 'Hof ten Singraven' en was in eigendom van de bisschop van Utrecht, die het beleende aan derden. Later ontwikkelde deze hofstede zich tot de havezate Singraven.
-
Watermolen Singraven
Watermolen Singraven
De watermolen op het landgoed Singraven is de enige houtzaagmolen in Nederland aangedreven door water. De vrijwillige molenaars laten u in woord en daad horen en ervaren hoe de specifieke onderdelen, zoals het waterrad, de maalstenen en het zaaggedeelte in werking wordt gezet.
-
Poortwachtershuisjes Singraven
Poortwachtershuisjes
De twee poortwachtershuisjes aan het begin van de Kasteellaan.
-
Klooster Zusters Franciscaness
Klooster Zusters Franciscaness
In 1875 kwam Zr. Anselma met de eerste drie zusters van Thuine (Duitsland) naar Denekamp. Zij vestigden zich hier in de havezate “Noord-Deurninghe”. In 1896 is een kleine kapel gebouwd. Deze is in 1934 vergroot en later nog enkele keren aangepast. Nu wonen er nog zo’n 120 zusters in het klooster.
-
Wandelknooppunt L08
-
Wandelknooppunt L19
-
Wandelknooppunt L25
-
Wandelknooppunt L68
-
Wandelknooppunt L22
-
Wandelknooppunt P25
-
Vrijdijk
Vrijdijk
De Vrijdijk is de grensweg tussen Nederland en Duitsland.
Smokkelfilm Vrijdijk
-
Wandelknooppunt P23
-
Commiezenhut
Commiezenhut
Langs de grens met Twente is altijd gesmokkeld. Goederen waar vooral in gehandeld werd waren boter, sigaretten en drank. Om de smokkelaars op te sporen werden Commiezen (douane-ambtenaren) langs de grens gestationeerd.
-
Wandelknooppunt L85
-
Jan Wesselinkhoes
Jan Wesselinkhoes
Het Jan Wesselinkhoes is een prachtige oude boerderij, een zogenaamd ‘Los Hoes’. Los hoes betekent open huis: de bewoners en het vee leefden samen onder een dak. Het type is rond 1100 ontstaan en kwam nog tot rond 1900 voor in de Achterhoek en Twente, elders was het al eerder verdwenen.
-
Wandelknooppunt G90
-
Lutterzand
Lutterzand
Het Lutterzand is een afwisselend landschap met grillige vliegdennen, grote dennenbomen, jeneverbesstruiken en heideveldjes. Dwars door het natuurgebied stroomt het riviertje de Dinkel. Het vormt de grens tussen lager gelegen stroomdalgraslanden en een uitgestrekt, hoger gelegen stuifzandgebied.
-
Wandelknooppunt O16
-
Wandelknooppunt T36
-
Wandelknooppunt T35
-
Smokkelverhaal Hektor
Smokkelverhaal Hektor
In het grensgebied vond er veel smokkel plaats en daardoor veel verhalen:
-
Wandelknooppunt T37
-
Wandelknooppunt B64
-
Wandelknooppunt B62
-
Wandelknooppunt T14
-
Openluchttheater in Losser
Openluchttheater
Het entreegebouw van het in Saksische stijl gebouwde Openluchttheater Brilmansdennen is een voormalige wagenschuur, waarvan de oude gebinten opnieuw zijn gebruikt.
Mede gezien het professionele karakter, akoestiek, voorzieningen en de unieke ligging is het theater met zo'n 600 zitplaatsen geliefd bij zowel toeschouwer als artiest.
-
Erve Kraesgenberg
Erve Kraesgenberg
Cultuurpark met historische waarde, waar bezoekers de sfeer kunnen proeven van een boerenerf anno 17e eeuw. Het erf omvat zeven, in authentieke stijl en met oorspronkelijke materialen en technieken opgetrokken, gebouwen en herbergt daarnaast een rosarium annex beeldentuin en een kruidentuin.
-
De bleek en bleekwachtershuis
Bleekveld en bleekwachtershuis
In 1774 werd de dorpsbleek aangelegd. Een grasveld, doorsneden met sloten waaruit het linnen bevochtigd kon worden, zodat de zon zijn blekende werking goed kon doen. Het bleken van linnengoed duurde zo'n 6 weken en het was kostbare waar. Vermoedelijk werd er daarom een wachtershuis bij gebouwd.
-
Martinustoren
Martinustoren
De historische toren in het centrum van het dorp Losser dateert uit de veertiende eeuw. De toren werd uit een groot formaat baksteen opgebouwd naast een klein kerkje. De toren is 22 meter hoog en heeft een uurwerk met een klokkenzolder. De toren heeft een gotische bouwstijl.
-
Wandelknooppunt R84
-
Wandelknooppunt S79
-
Natuurgebied De Zandbergen
Natuurgebied De Zandbergen
Tussen Losser en de Duitse grens ligt een uitgestrekt bosgebied met een zeer gevarieerde flora en fauna, ideaal voor wandelingen of fietstochten. De Zandbergen is van grote waarde voor broedvogels.
-
Uitkijktoren Losser
Uitkijktoren Losser
Aan de rand van de plas Oelemars staat een uitkijktoren van waaraf men kilometers vrij zicht heeft over Twente en Duitsland.
-
Oelemars
Oelemars
Het Oelemars is een gebied dat door de mens is gevormd. Ooit was het een hoogveenheidegebied, dat geleidelijk is gecultiveerd voor de landbouw en later voor de grootschalige zandwinning. Vrij recent is deze plas met omliggende gronden veranderd in een permanent natuurgebied, compleet met een
aangelegd plas- en drasgebied, een speciale nestwand voor oeverzwaluwen en een observatiehut. Midden vorige eeuw werden bij afgravingen diverse prehistorische attributen gevonden. Aangezien de gemeente Losser weinig open water kent, groeide de Oelemars al tijdens de ontginning uit tot een gebied met
veel waterpartijen. Dat bleek aantrekkelijk voor vogels. In de afgelopen jaren zijn in dit gebied een kleine tweehonderd vogelsoorten gespot.
-
Wandelknooppunt S74
-
Wandelknooppunt S75
-
Klooster Bardel
Klooster Bardel
Het “Franziskanerkloster Bardel” ligt tegen de Nederlandse grens in het gebied Bentheim. Het klooster Bardel is een tak van de Franciscanen in de boerenstand Bardel, buurtschap van Bad Bentheim en is in 1922 als een missie van het Franciscaner klooster uit de Noord-Braziliaanse provincie van
St. Anthony opgericht. In het klooster wonen momenteel negen Franciscanen, die actief zijn op verschillende terreinen van het klooster. Ook is er een kloostertuin, begraafplaats en u kunt een wandeling maken rondom het klooster. Klosterstrasse, Bad Bentheim.
-
Wandelknooppunt S76
-
Wandelknooppunt S77
-
Smokkelverhaal koe
Smokkelverhaal koe
Smokkelverhaal over hoe men vroeger smokkelde.
-
Wandelknooppunt X34
-
Drielandsteen
Drielandsteen
In 1659 werd de markante grenspaal nummer 1, de uit Bentheimer zandsteen bestaande driehoekige paal, Drielandsteen geplaatst. Precies op de plek waar Nordrhein-Westfalen, Niedersachsen en de staatsgrens met Nederland samenkomen.. De steen, met als afbeelding de wapens van het graafschap Bentheim, de
provincie Overijssel en bisschop Christoph Bernard von Galen, bisschop van Münster, die de paal in het bewuste jaar liet plaatsen. De hoofdletter H van Hannover werd er in 1824 ingehakt. De steen staat tevens symbool voor het samensmelten van de regio’s en de in dit gebied levende mensen.
Smokkelverhaal Drielandsteen
-
Wandelknooppunt X98
-
Wandelknooppunt X33
-
Dubbeleweg
Dubbeleweg
Hier liggen twee wegen naast elkaar met in het midden de sloot als grens tussen Nederland en Duitsland. De Dubbeleweg is als het ware een echte smokkelweg geweest.
Smokkelfilm Dubbeleweg
-
Wandelknooppunt X04
-
Wandelknooppunt Y01
-
Wandelknooppunt X31
-
Wandelknooppunt X30
-
Wandelknooppunt Y17
-
Tiekenveenweg
Tiekenveenweg
Tiekenveenweg waar ook veel gesmokkeld werd. Bekijk het verhaal in het filmpje.
Smokkelfilm Tiekenveenweg
-
Wandelknooppunt X32
-
Nest Dinkelkoeien
Nest Dinkelkoeien
Stichting Koester heeft dit kunstwerk een nest Dinkelkoeien bij de Landesgartenschau in 2003 geïntroduceerd.
-
Wandelknooppunt X22
-
Wandelknooppunt Y53
-
Wandelknooppunt R98
-
TIP Snippert