navigatie overslaan

TWENTS BLOKJE OM - SMOKKELROUTE

Wandelen in de voetsporen van smokkelaars: dat doe je in het oosten van Twente. Terwijl je door een landschap met weilanden, woeste gronden, bossen en beken wandelt, kom je langs oude ‘commiezenhutten’, zoals die aan de Vrijdijk. Vanuit deze hutten speurde de ‘commies’ de omgeving af.

  • type Wandelen
  • afstand 64,3 km
  • duur 16:04

Startpunt

Startpunt: Denekamp, Oldenzaalsestraat 39, Denekamp. Volg de wit-paarse met Smokkelroute bewegwijzering.

  1. TOP Denekamp

  2. Natura Docet Wonderryck Twente

    Natura Docet Wonderryck Twente

    Verwondering over al het mooie dat de natuur te bieden heeft is de boodschap van Natura Docet Wonderryck Twente. Maar, soms kom je ook even met beide voeten op de grond

  3. Sint-Nicolaaskerk Denekamp

    Sint Nicolaaskerk

    De St. Nicolaaskerk van Denekamp heeft een rijke historie. In het register van kerkelijke tienden uit het jaar 1276 komt Denekamp voor het eerst voor als een zelfstandige parochie. Het eerste kerkje was een bescheiden ruimte van 10x10 m. Midden 14e eeuw werd de kerk aan de westkant uitgebreid,

    terwijl in het begin van de 15e eeuw de toren is gerealiseerd. Het geheel is gebouwd van Bentheimer zandsteen. In 1810 is de kerk weer aanmerkelijk vergroot, door er een kruiskerk van te maken. Ruim honderd jaar later besloot men opnieuw tot een uitbreiding.

  4. Wandelknooppunt T70

  5. Huis Singraven

    Landgoed Singraven

    In het jaar 1381 stond het Singraven bekend als de agrarische boerenhofstede 'Hof ten Singraven' en was in eigendom van de bisschop van Utrecht, die het beleende aan derden. Later ontwikkelde deze hofstede zich tot de havezate Singraven.

  6. Watermolen Singraven

    Watermolen Singraven

    De watermolen op het landgoed Singraven is de enige houtzaagmolen in Nederland aangedreven door water. De vrijwillige molenaars laten u in woord en daad horen en ervaren hoe de specifieke onderdelen, zoals het waterrad, de maalstenen en het zaaggedeelte in werking wordt gezet.

  7. Poortwachtershuisjes Singraven

    Poortwachtershuisjes

    De twee poortwachtershuisjes aan het begin van de Kasteellaan.

  8. Klooster Zusters Franciscaness

    Klooster Zusters Franciscaness

    In 1875 kwam Zr. Anselma met de eerste drie zusters van Thuine (Duitsland) naar Denekamp. Zij vestigden zich hier in de havezate “Noord-Deurninghe”. In 1896 is een kleine kapel gebouwd. Deze is in 1934 vergroot en later nog enkele keren aangepast. Nu wonen er nog zo’n 120 zusters in het klooster.

  9. Wandelknooppunt L08

  10. Wandelknooppunt L19

  11. Wandelknooppunt L25

  12. Wandelknooppunt L68

  13. Wandelknooppunt L22

  14. Wandelknooppunt P25

  15. Vrijdijk

    Vrijdijk

    De Vrijdijk is de grensweg tussen Nederland en Duitsland.

    Smokkelfilm Vrijdijk
  16. Wandelknooppunt P23

  17. Commiezenhut

    Commiezenhut

    Langs de grens met Twente is altijd gesmokkeld. Goederen waar vooral in gehandeld werd waren boter, sigaretten en drank. Om de smokkelaars op te sporen werden Commiezen (douane-ambtenaren) langs de grens gestationeerd.

  18. Wandelknooppunt L85

  19. Jan Wesselinkhoes

    Jan Wesselinkhoes

    Het Jan Wesselinkhoes is een prachtige oude boerderij, een zogenaamd ‘Los Hoes’. Los hoes betekent open huis: de bewoners en het vee leefden samen onder een dak. Het type is rond 1100 ontstaan en kwam nog tot rond 1900 voor in de Achterhoek en Twente, elders was het al eerder verdwenen.

  20. Wandelknooppunt G90

  21. Lutterzand

    Lutterzand

    Het Lutterzand is een afwisselend landschap met grillige vliegdennen, grote dennenbomen, jeneverbesstruiken en heideveldjes. Dwars door het natuurgebied stroomt het riviertje de Dinkel. Het vormt de grens tussen lager gelegen stroomdalgraslanden en een uitgestrekt, hoger gelegen stuifzandgebied.

  22. Wandelknooppunt O16

  23. Wandelknooppunt T36

  24. Wandelknooppunt T35

  25. Smokkelverhaal Hektor

    Smokkelverhaal Hektor

    In het grensgebied vond er veel smokkel plaats en daardoor veel verhalen:

  26. Wandelknooppunt T37

  27. Wandelknooppunt B64

  28. Wandelknooppunt B62

  29. Wandelknooppunt T14

  30. Openluchttheater in Losser

    Openluchttheater

    Het entreegebouw van het in Saksische stijl gebouwde Openluchttheater Brilmansdennen is een voormalige wagenschuur, waarvan de oude gebinten opnieuw zijn gebruikt.

    Mede gezien het professionele karakter, akoestiek, voorzieningen en de unieke ligging is het theater met zo'n 600 zitplaatsen geliefd bij zowel toeschouwer als artiest.

  31. Erve Kraesgenberg

    Erve Kraesgenberg

    Cultuurpark met historische waarde, waar bezoekers de sfeer kunnen proeven van een boerenerf anno 17e eeuw. Het erf omvat zeven, in authentieke stijl en met oorspronkelijke materialen en technieken opgetrokken, gebouwen en herbergt daarnaast een rosarium annex beeldentuin en een kruidentuin.

  32. De bleek en bleekwachtershuis

    Bleekveld en bleekwachtershuis

    In 1774 werd de dorpsbleek aangelegd. Een grasveld, doorsneden met sloten waaruit het linnen bevochtigd kon worden, zodat de zon zijn blekende werking goed kon doen. Het bleken van linnengoed duurde zo'n 6 weken en het was kostbare waar. Vermoedelijk werd er daarom een wachtershuis bij gebouwd.

  33. Martinustoren

    Martinustoren

    De historische toren in het centrum van het dorp Losser dateert uit de veertiende eeuw. De toren werd uit een groot formaat baksteen opgebouwd naast een klein kerkje. De toren is 22 meter hoog en heeft een uurwerk met een klokkenzolder. De toren heeft een gotische bouwstijl.

  34. Wandelknooppunt R84

  35. Wandelknooppunt S79

  36. Natuurgebied De Zandbergen

    Natuurgebied De Zandbergen

    Tussen Losser en de Duitse grens ligt een uitgestrekt bosgebied met een zeer gevarieerde flora en fauna, ideaal voor wandelingen of fietstochten. De Zandbergen is van grote waarde voor broedvogels.

  37. Uitkijktoren Losser

    Uitkijktoren Losser

    Aan de rand van de plas Oelemars staat een uitkijktoren van waaraf men kilometers vrij zicht heeft over Twente en Duitsland.

  38. Oelemars

    Oelemars

    Het Oelemars is een gebied dat door de mens is gevormd. Ooit was het een hoogveenheidegebied, dat geleidelijk is gecultiveerd voor de landbouw en later voor de grootschalige zandwinning. Vrij recent is deze plas met omliggende gronden veranderd in een permanent natuurgebied, compleet met een

    aangelegd plas- en drasgebied, een speciale nestwand voor oeverzwaluwen en een observatiehut. Midden vorige eeuw werden bij afgravingen diverse prehistorische attributen gevonden. Aangezien de gemeente Losser weinig open water kent, groeide de Oelemars al tijdens de ontginning uit tot een gebied met

    veel waterpartijen. Dat bleek aantrekkelijk voor vogels. In de afgelopen jaren zijn in dit gebied een kleine tweehonderd vogelsoorten gespot.

  39. Wandelknooppunt S74

  40. Wandelknooppunt S75

  41. Klooster Bardel

    Klooster Bardel

    Het “Franziskanerkloster Bardel” ligt tegen de Nederlandse grens in het gebied Bentheim. Het klooster Bardel is een tak van de Franciscanen in de boerenstand Bardel, buurtschap van Bad Bentheim en is in 1922 als een missie van het Franciscaner klooster uit de Noord-Braziliaanse provincie van

    St. Anthony opgericht. In het klooster wonen momenteel negen Franciscanen, die actief zijn op verschillende terreinen van het klooster. Ook is er een kloostertuin, begraafplaats en u kunt een wandeling maken rondom het klooster. Klosterstrasse, Bad Bentheim.

  42. Wandelknooppunt S76

  43. Wandelknooppunt S77

  44. Smokkelverhaal koe

    Smokkelverhaal koe

    Smokkelverhaal over hoe men vroeger smokkelde.

  45. Wandelknooppunt X34

  46. Drielandsteen

    Drielandsteen

    In 1659 werd de markante grenspaal nummer 1, de uit Bentheimer zandsteen bestaande driehoekige paal, Drielandsteen geplaatst. Precies op de plek waar Nordrhein-Westfalen, Niedersachsen en de staatsgrens met Nederland samenkomen.. De steen, met als afbeelding de wapens van het graafschap Bentheim, de

    provincie Overijssel en bisschop Christoph Bernard von Galen, bisschop van Münster, die de paal in het bewuste jaar liet plaatsen. De hoofdletter H van Hannover werd er in 1824 ingehakt. De steen staat tevens symbool voor het samensmelten van de regio’s en de in dit gebied levende mensen.

    Smokkelverhaal Drielandsteen
  47. Wandelknooppunt X98

  48. Wandelknooppunt X33

  49. Dubbeleweg

    Dubbeleweg

    Hier liggen twee wegen naast elkaar met in het midden de sloot als grens tussen Nederland en Duitsland. De Dubbeleweg is als het ware een echte smokkelweg geweest.

    Smokkelfilm Dubbeleweg
  50. Wandelknooppunt X04

  51. Wandelknooppunt Y01

  52. Wandelknooppunt X31

  53. Wandelknooppunt X30

  54. Wandelknooppunt Y17

  55. Tiekenveenweg

    Tiekenveenweg

    Tiekenveenweg waar ook veel gesmokkeld werd. Bekijk het verhaal in het filmpje.

    Smokkelfilm Tiekenveenweg
  56. Wandelknooppunt X32

  57. Nest Dinkelkoeien

    Nest Dinkelkoeien

    Stichting Koester heeft dit kunstwerk een nest Dinkelkoeien bij de Landesgartenschau in 2003 geïntroduceerd.

  58. Wandelknooppunt X22

  59. Wandelknooppunt Y53

  60. Wandelknooppunt R98

  61. TIP Snippert