Doe-tips
Trek je wandelschoenen aan en gaan: Buurserbeek & heideroute.
- Leestijd 4 min
- Gelezen 5345 keer
De route is 12,5 kilometer lang. Dat betekent zo’n 2,5 uur wandelen. Maar dan heb je ook ruim 20.000 stappen te pakken. Je loopt langs stromend water, door heidelandschap en langs een schans uit de 80-jarige oorlog.
En alsof dat niet genoeg is: je passeert ook nog een karakteristiek Los hoes dat al eeuwenlang op deze plek staat. Of dat ondanks of juist dankzij de afweertekens tegen dondergod Donar is, blijft de vraag.
Vroegguh
Zonder de Buurserbeek zou de stad Haaksbergen misschien wel nooit bestaan hebben. Al rond 800 voor Christus vestigen de eerste inwoners zich langs het water dat bij Buurse ons land binnen stroomt. Rond 1400 wordt de loop verlegd om een verbinding te maken met de Schipbeek zodat de Hanzestad Deventer bereikbaar wordt. Kleine platbodems met onder meer klei, houtskool, brandewijn en linnen varen af en aan. Ondertussen gebruiken aanwonende boeren het water om hun akkers te bevloeien en doen huisvrouwen er de was. Grote lappen textiel worden gebleekt op de velden langs de beek. Maar er wordt ook volop gezwommen en geroeid.
Nu
En dat is gelukkig niet veranderd. Je kunt er nog altijd in zwemmen en roeien. Wel is de beek recent fors opgeknapt en klaar voor een nieuw tijdperk. Voor nieuwe klimaatomstandigheden en voor herstel van de natuur. Zo mag de beek weer meanderen door het landschap en zijn de steile onnatuurlijke oevers aantrekkelijk gemaakt voor plant en dier. Een aantal stuwen heeft plaatsgemaakt voor cascades van stenen. De kades zijn verlegd of verbeterd waardoor het snel kolkende water bij heftige regenbuien doorgeleid wordt naar bergingsgebieden. Zo wordt wateroverlast op andere plekken voorkomen. En last but not least zijn verdwenen vissoorten als winde en bittervoorn weer terug.
De Harrevelder Schans
Je moet een beetje van het pad af en goed kijken om de eeuwenoude contouren van de schans in het landschap te herkennen. Hij is gebouwd in 1581. Midden in de 80-jarige oorlog. Koning Filips de Tweede van Spanje heeft dan net alle graafschappen en hertogdommen in het huidige Nederland geërfd. Het is zijn persoonlijke missie om zoveel mogelijk staatsburgers te behouden voor het katholieke geloof. En dat valt nogal verkeerd bij ons. Wij willen juist ruimte voor onze protestantse denkbeelden en een einde aan het verschil tussen de rijke kerken en de armoede bij het volk. Op de strategisch gelegen veldschans – dicht bij de grens en het water - verschansten de soldaten zich om de vijand tegen te houden.
Los hoes – Bommelas
Binnen is het er in dit rijksmonument nog net als toen... met een open vuur op de grond. Met kieren voor de ventilatie en deuren waar je alleen gebukt door naar binnen of buiten kunt. Het is de oervorm van het zogenaamde hallenhuistype, een boerderijtype dat tussen de 12e en de 19e eeuw veel gebouwd wordt in Twente en de Achterhoek. Waarom het ‘Los hoes’ heet? Mens en dier leefden in één ruimte: de woonruimte aan de voorzijde en de stal aan de achterzijde.
Waarom dit ‘Los hoes’ Bommelas heet? De bewoner ging graag aan de boemel (feesten) en stond bekend als kwajongen, ‘oas’ in het Twents. Dat leverde hem de bijnaam ‘boemel-oas’ op wat verbasterd werd tot Bommelas. Boven op de Bommelas zie je twee oude tekens die onheil als donder, blikseminslag en tovenarij moeten afweren. Het gevelteken (op de nok van het dak) is een zogenaamde 'donderbezem'. Het stiepelteken (op de middenstijl van de schuurdeuren) heeft de vorm van een zandloper. Al met al kijk je naar een nogal Twents tafereeltje inclusief een oude lindeboom en een waterput met haal: door de hefboomwerking kost het ophalen van een volle emmer water minder kracht.
Het Buurserzand
De naam doet een nogal droog landschap vermoeden maar gevarieerder en natter kun je het bijna niet krijgen. Geniet van de grillig gevormde, zeldzame jeneverbessen en glooiende akkers. Van vrolijke vennetjes vol kwakende kikkers en van eikenbosjes vol spechten en boomklevers. Het Buursermeertje is behalve een populair decor op Instagram ook fijn om te picknicken. Wist je dat er maar weinig plekken zijn waar struikheide en dopheide gebroederlijk naast elkaar groeien?
Wil je deze route zelf ook lopen? Download hem hier!