Grote klassieke en romantische strijkkwartetten
Ruysdael Kwartet & Jörg Widmann
- 9 feb 2023
- 20:00- 23:45
Tijdens hun eerdere bezoeken aan Enschede heeft het Ruysdael Kwartet bewezen dat het ons niet alleen met de grote klassieke en romantische strijkkwartetten weet te boeien, maar dat het toehoorder ook met meesterwerken van de 20ste en 21ste eeuw op het puntje van hun stoel weet te krijgen.
Tijdens hun eerdere bezoeken aan Enschede heeft het Ruysdael Kwartet bewezen dat het ons niet alleen met de grote klassieke en romantische strijkkwartetten weet te boeien, maar dat het toehoorder ook met meesterwerken van de 20ste en 21ste eeuw op het puntje van hun stoel weet te krijgen.
Na afloop van dit concert vindt onder leiding van Ben Coelman een gesprek de musici plaats.
Johannes Brahms heeft maar drie strijkkwartetten geschreven. In aantal is dat niet erg indrukwekkend, maar wat betreft de muzikale inhoud zijn het stuk voor stuk werken van formaat. Brahms vertrouwde zijn kwartetten opus 51 na een heel lange periode van rijping in 1873 toe aan het papier. In het tweede kwartet, dat in a-klein staat, draait alles om de noten F-A-E, die staan voor 'Frei, aber einsam' de lijspreuk van Brahms' vriend en meesterviolist Joseph Joachim. Met dit kwartet bewees Brahms dat de strijkkwartetten van Beethoven een waardige opvolger hadden gevonden.
Naast de uitvoering van dit schitterende werk van Brahms verrast het ensemble ons in Enschede met een gloednieuw werk, dat speciaal voor hen werd geschreven en dat de avond ervoor in Amsterdam in wereldpremière gaat: Jörg Widmanns Strijkkwartet nr. 11 (Studie über Beethoven VI)
Widmann componeerde tussen 1997 en 2005 vijf strijkkwartetten waarvan nummer 3 De Jacht inmiddels tot het standaard repertoire van veel bekende kwartetten, dus ook van het Ruysdael Kwartet, is gaan behoren. "Na een onderbreking van 14 jaar zag ik mijn zesde strijkkwartet 'Studie über Beethoven I' als een nieuw begin", aldus Widmann. "Met dit werk begon ik aan een nieuwe kwartet-cyclus waarvan ik nog niet weet waarheen die zal leiden. Vast staat wel dat ik in deze reeks een intensieve dialoog met de unieke en grootse kwartetkunst van Ludwig van Beethoven wil aangaan." Widmann dompelt zich in zijn eigen kwartetten volledig onder in de wereld van Beethoven, roept flarden van herkenning op en gaat vervolgens zijn eigen briljante weg.
Inmiddels is Widmann dus aangekomen bij Studie über Beethoven VI. Deze nog niet eerder gehoorde compositie wordt door het Ruysdael Kwartet gepresenteerd samen met het werk dat Widmann inspireerde tot het schrijven ervan: Beethovens strijkkwartet Op. 18 nr. 4. Dat stuk staat in de voor Beethoven zo belangrijke toonsoort c-klein. Dat is ook de toonsoort van het derde pianoconcert, de laatste pianosonate en niet te vergeten van de vijfde symfonie.
Een bijna wereldpremière dus, gecombineerd met klassieke Beethoven, in de perfecte akoestiek van de Kleine Zaal van het Muziekcentrum in Enschede en dat allemaal uitgevoerd door het Ruysdael Kwartet dat volgens een recensie in de Volkskrant beschikt over een ‘toverdoos van sferen en kleuren’.
